Νέους πρωταγωνιστές τόσο σε επίπεδο γεωγραφικής στόχευσης όσο και προϊοντικής δυναμικής αναδεικνύει η έρευνα του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών για τα 100 πιο εξαγώγιμα προϊόντα και τις 100 κυριότερους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών, για το α΄ τρίμηνο του 2012. Σύμφωνα με την έρευνα, οι χώρες της Αφρικής και, κυρίως, της Βόρειας Αφρικής, καθώς και οι εφοδιασμοί πλοίων, η Β. Αμερική, η Ινδία και η Κίνα, εμφανίζουν σημαντική δυναμική απορρόφησης ελληνικών προϊόντων, υπερκεράζοντας τη μείωση των εξαγωγών από τις χώρες της ΕΕ.
Παράλληλα, το βαμβάκι, η ενέργεια, ο μηχανολογικός εξοπλισμός, καθώς και τα κοσμήματα και ο χρυσός, διεκδικούν υψηλές θέσεις κατάταξης και μερίδια στη διεθνή αγορά. Σύμφωνα με την έρευνα του ΠΣΕ και του ΚΕΕΜ, στη λίστα των 100 πιο εξαγώγιμων ελληνικών προϊόντων καταγράφονται 15 νέες είσοδοι, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011, που αφορούν, κυρίως, προϊόντα μηχανολογικού εξοπλισμού, δομικά υλικά, κοσμημάτων και πολύτιμων μετάλλων, όπως ο χρυσός, καθώς και είδη οικιακής χρήσης.
Τα στοιχεία αναδεικνύουν τη δυναμική των προϊόντων βάμβακος, σε αντίθεση με τη συνεχιζόμενη κρίση, που διέρχεται ο άλλοτε κραταιός κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης, καθώς και του εξωστρεφούς προσανατολισμού του κλάδου της ενέργειας. Ειδικότερα, από πλευράς κλάδων παραγωγής, επιβεβαιώνεται η πρωτοκαθεδρία των προϊόντων καυσίμων και ενέργειας, αποσπώντας μερίδιο 34,6% του συνόλου, ακολουθούμενα από τα δομικά υλικά, με ποσοστό 12,15% και από τα τρόφιμα-ποτά με ποσοστό 11,03%. Την πεντάδα συμπληρώνουν τα μηχανήματα-μηχανολογικός εξοπλισμός (5,76%) και τα φάρμακα-καλλυντικά (4%).
Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός της αύξησης της συμμετοχής των 100 πρώτων προϊόντων, στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών, στα επίπεδα του 82%, όταν στο σύνολο του έτους, για το 2011, ήταν 76% και όταν, για το 2010, είχε διαμορφωθεί στο 57%. Σημαντικές ανακατατάξεις, όμως, προκύπτουν και στις κυριότερες αγορές προορισμού των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Η Ιταλία εξακολουθεί να διατηρεί την πρωτιά, που κατέκτησε το 2011, ενώ πλέον η Γερμανία έχει υποχωρήσει στην 3η θέση, πίσω από τους εφοδιασμούς πλοίων.
Αξιοσημείωτες είναι και οι εντυπωσιακές επιδόσεις, που καταγράφουν οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Σαουδική Αραβία, την Κίνα και το Ισραήλ.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις για την εξέλιξη των εξαγωγών, σε ετήσια βάση, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων προβλέπει αύξηση εξαγωγών (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών) στα επίπεδα του 4-6%.
Αντίστοιχα, ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) προβλέπει αύξηση των ελληνικών εξαγωγών μόλις κατά 3,7%, για το 2012. Σημαντική βαρύτητα για τις μετέπειτα εξελίξεις αποκτούν οι προσπάθειες περιορισμού του ελλείμματος εμπιστοσύνης, που καταγράφεται σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους της χώρας, κυρίως, μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, σε συνδυασμό με την τελική έκταση και ένταση των υφεσιακών φαινομένων και την οικονομική κρίση σε σημαντικές οικονομίες-αγορές των ελληνικών προϊόντων, που θέτουν εν αμφιβόλω τη διατήρηση των ισχυρών ρυθμών αύξησης για τις ελληνικές εξαγωγές, τουλάχιστον αντίστοιχων αυτών του 2011.
Μεγάλη μεταβλητότητα και διακυμάνσεις καταγράφονται στην ανάλυση της πορείας των ελληνικών εξαγωγών, για το α’ τρίμηνο του 2012, σε επίπεδο γεωγραφικών περιοχών.
Παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται αξιοσημείωτη μείωση των εξαγωγών προς την ΕΕ (27) κατά -6,8%, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς αυτές τις αγορές εξακολουθούν να καταλαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος, με ποσοστό 64,7%, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, ενώ, αν συμπεριληφθούν τα πετρελαιοειδή, προκύπτει σχετική ισορροπία μεταξύ των χωρών της ΕΕ (51,5%) και των Τρίτων Χωρών (48,5%).
Εκτός των χωρών της ΕΕ, μειωμένες εμφανίζονται οι εξαγωγές και προς την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) κατά -8,2%, τη ΝΑ Ασία κατά -20,1% και τη Λατινική Αμερική κατά -56,4%.
Συνολικά, σε επίπεδο τριμήνου και κατά γεωγραφικές περιοχές, παρατηρείται σημαντική ανοδική πορεία των εξαγωγών προς τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (98%), τις χώρες της Β. Αμερικής (47,8%), τις Χώρες Αφρικής (εκτός Β. Αφρικής) (81%), τις άλλες αναπτυγμένες χώρες (Ιαπωνία, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία, 65,9%), τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Τουρκία, 36,8%), αλλά και προς την Ινδία (81,9%) και την Κίνα (269,1%).
Επιπλέον, παρατηρείται συνέχιση της αυξητικής τάσης –αν και με μειωμένους ρυθμούς- προς τις χώρες των Βαλκανίων κατά 5,6%, ενώ αξίζει να επισημανθεί ότι η μεγάλη αύξηση της κατηγορίας Λοιπές Χώρες (112,7%) οφείλεται, κυρίως, στην καταγραφή σε αυτή την κατηγορία του εφοδιασμού πλοίων με Τρίτες Χώρες, προορισμός για τις ελληνικές εξαγωγές (κυρίως πετρελαιοειδών), που απορροφά υπερδιπλάσια αξία εξαγωγών και που εξελίσσεται στο δεύτερο στη σειρά κατάταξης προορισμό των ελληνικών εξαγωγών, για το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2012, ξεπερνώντας τη γερμανική αγορά.
Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η αύξηση προέρχεται, σε μεγάλο βαθμό, από τη συνέχιση της ανόδου των εξαγωγών των καυσίμων κατά 60,8%, αλλά και τις αυξήσεις των εξαγωγών των πρώτων υλών κατά 44,2% και των βιομηχανικών προϊόντων κατά 3,9%.
Στασιμότητα (-0,1%) καταγράφεται για την κατηγορία αγροτικά προϊόντα, λόγω και συνθηκών εποχικότητας, ενώ, αντίθετα, οι εξαγωγές των χαμηλών σε αξία εξαγωγών της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες (στις οποίες περιλαμβάνονται και τα εμπιστευτικά προϊόντα) μειώθηκαν κατά -22,8%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011.
Οι κινήσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να περιορίζεται ακόμη περισσότερο η συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα (από το 20,3%, το 2011 στο 17,5%, το 2012), των βιομηχανικών προϊόντων (από 49,4% στο 44,2% στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών) και των μη ταξινομημένων ειδών (από 4,1% στο 2,7%).
Αντίθετα, σημειώνεται αύξηση της συμμετοχής των καυσίμων (από 21,6%, το 2011, στο 30%, το 2012) και των πρώτων υλών (από 4,6% στο 5,7%).
Οι εισαγωγές Σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές, στο α΄ τρίμηνο του 2012, καταγράφεται συνέχιση των πτωτικών τάσεων και νέα υποχώρηση κατά -12,8%, με την αξία τους να διαμορφώνεται στα 10.256,1 εκατ.
ευρώ έναντι 11.760 εκατ. ευρώ, στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2011, εξαιτίας της ύφεσης και της συνεχιζόμενης μείωσης της εγχώριας κατανάλωσης στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι, λόγω της συνέχισης των αυξητικών τάσεων (16,2%) των εξαγωγών και της συνεχιζόμενης πτώσης (-12,8%) των εισαγωγών, ενισχύεται η τάση περιορισμού του εμπορικού ελλείμματος στα -4.705,3 εκατ. ευρώ από -6.982,2 εκατ. ευρώ, στο τρίμηνο του 2011, δηλαδή μείωση του ελλείμματος κατά -32,6%.
Όπως δήλωσε η πρόεδρος του Συνδέσμου, Χριστίνα Σακελλαρίδη, «η νέα έρευνα του ΠΣΕ επικαιροποιεί τα στοιχεία για τις τάσεις του εξωτερικού εμπορίου της χώρας και αναδεικνύει νέους δυναμικούς προορισμούς, που μπορούν να αποτελέσουν αντιστάθμισμα στην οικονομική κρίση σημαντικών εμπορικών εταίρων στην ΕΕ.
Παράλληλα, αποδεικνύει την ανάγκη άμεσης υλοποίησης δράσεων υποστήριξης της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, στο πλαίσιο μίας επιθετικής και συνεκτικής εθνικής στρατηγικής εξωστρέφειας από τη νέα κυβέρνηση, με βάση συγκεκριμένη γεωγραφική και προϊοντική στόχευση.
Οι χώρες της Βόρειας Αφρικής μπορούν να αποτελέσουν τα Νέα Βαλκάνια για ελληνικές επενδύσεις και ενισχυμένες εμπορικές σχέσεις, ενώ αλματώδης αύξηση εφοδιασμών πλοίων ενισχύει την πάγια θέση του ΠΣΕ για διασύνδεση των εξαγωγών με τους διεθνοποιημένους κλάδους της οικονομίας, όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία.
Αποτελούν άμεσες προτεραιότητες τόσο σε επίπεδο επίσημης πολιτείας όσο και του συνόλου των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, ως εθνικό ζητούμενο, η τόνωση ρευστότητας των εξαγωγικών επιχειρήσεων και η εδραίωση σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προκειμένου να αξιοποιηθούν ευνοϊκές συγκυρίες, αλλά, κυρίως, να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των εμπορικών εταίρων προς την Ελλάδα».
